ሓርበኛ እንተሞተ ታሪኹ ግን ኣይመውትንዩ
ቅያ ሓርበኛ ሻምበል ወልደሃይማኖት ተኽሎም
ንዝገበረልካ ግበረሉ ወይ ንገረሉ ከምዝበሃል ንሕና እንተዘይገበርናሉ አቲ ታሪኹ ግን ከይነግርና ክንሓልፍ ሕልናና ስለዝወቅሰና ቁሩብ ካብቲ ታሪኹ ክንትንክፍ ኢና።
ናይ ክቡር ሓውና ሓርበኛ ሻምበል ወልደሃይማኖት ሓርበኛዊ ስርሑ ኣብ ታሪኽ ቃልሲ ህዚቢ ኤርትራ ዓቢ ምዕራፍ ዝሓዘ ወይ ክሕዝ ከምዝግብኦ ኣየጠራጥርንዩ። ንምግላጹ መጽሓፍ ጽሒፍካውን ክትገልጾ ብዙሕዩ ሕጂ ግን ግዜና ዘፍቀዶ ቁሩብ ክንነግር ኢና ።
እቲ ግዝየኡ 1975 አዩ ኔሩ ቤት ማእሰርትታት ኤርትራ ብመንእሰያት ጻትንጻት መሌኡ ነበረ፡ ብፍላይ እቲ አብትሕቲ ሓርበኛ ሻምበል ወልደሃይማኖት ዝነበረ ናይ ሰምበል ቤትማእሰርቲ ብቝጽሩ ኣዝዩ ዝበዝሐ ኣስታት 1001 ናይ ፖለቲካን ናይ ካልኦት ገበናት እሱራት መሌኡ ነበረ።
ኣብዚ ግዜ እዚ ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ ነዚ ብብዝሒ ኤርትራውያን መንእሰያት ተሞቝሖሙሉ ዘለዉ ቤት ማእሰርቲ ሓራ ንምውጻእ ቆላሕታ ገበረትሉሞ ኣብ ውሽጢ ኣስመራ ረቂቅን ጽዑቅን መጽናዕቲ ክግበር ወሰነት ። ገለ ካብቶም ድጓና ተባሂሎም ዝጽዉዑ ዝነበሩ ሓለውቲ እሱራት እውን ክስርዑ ተኻእለ። እንተኾነ እቲ ቦታ ከባቢ Air Port ምዃኑ ጥራይ ከይኣክል ናይ ኮማንዶስን ናይ ሓይሊ ኣየርን መዓስከራትውን ኣብ ጥቕኡ ስለዝነበረ ናይቲ ከባቢ ሓለዋ ኣዝዩ ጽኑዕ ነበረ። ነዚ ከቢድ ዕርዲዚ ብጎነጽ ተኵሲ ከፊትካ ንእሱራት ምውጻእ ኣብ ልዕሊ እሱራትን ተጋደልትን ከቢድ ክሳራ ምውራድ ከምዝኾነ ምስተፈልጠ ጽዕቕ ዝበለ መጽናዕቲ ክካየድ ተወሰነ።
ነዚ ኩሉ ክካየድ መዓልታዊ ርኽክብ ኣብ እንዳ ሓንቲ ለቲና ዝተባህለት ስርዕቲ ይካየድ ነበረ ተጋደልትን ሱሩዓትን ዘለዉዎ ድማ ነበረ ። ካብኣቶም ገለ ንምጥቃስ ስዉእ ኣብርሃም ተኽለ ስውእ ወልደርፊኤል ወዲ ቐሺ ስውእ ግደይ ወዲ ሓማ ስውእ ተስፋልደት ስውእ ኣብርሃ ወዲ ሻውል ወዘተ…. ነበሩ።
እሞ እንታይ ድኣ ይገበር ምስተባህለ ግን ዕውት ክኸውን እንተኾይኑ ሻምበል ወልደሃይማኖት እንተተሓባቢሩና ጥራይ እዩ ተባህለ ። እሞ መን ድኣ ይርከቦ ምስተባህለ ካብቶም ብቐረባ ክረኽብዎ ይኽእሉ እዮም ዝተባህሉ ክልተ ወትሃደራት ሓደ ዑቕባጽየን ዝተባህለ ድጓና ምስ ካልኣዩ ንግዚኡ ሽሙ ዘይዘከርኩዎ ንሻምበል ክሓትዎ ተሰማሞዑ ። ሓርበኛ ሻምበል ወልደሃይማኖት ድማ ከይተማትአ ምስተጋደልቲ ክራኸብ ድልው ምዃኑ ነገረሞ ምስተጋድልቲ ተራኸበ ። ሓደ ካብቲ ዝበሎ ድማ ደንⶖኹምኒ በለ።
ናተይ መንገዲ ክወስድውን መደብ ከውጽእ ጀሚረ ኔሬ በለ፡ ሕጂግን ንቀላጠፍ ምዓልቲ ንወስን እንታይ ንግበር ሓጺር ግዜ እዩ ዘለና ላዕለዎት ሓለፍቲ ሓለዋ ቤት ማእሰርቲ ከበርትዕዎ ይደልዩ ኣለዉ ብጦርሰርዊት ክሕሎውን ይደሉ ኣለዉ በለና። ሽዑ ላዕልን ታሕትን ኢልካ ልዝዝብ ምስተገብረ መዓልታት ተቖጽረ ብነንበይኑ ምኽንያታት ድማ ሓሙሽተ ግዜ ተመሓላለፈ። ሓደ ካብቶም ምኽንያታት ድማ ብሃንደበት ብዘይተፈልጠ ምኽንያት ሰብዓ ዝኾኑ ጦር ሰራዊት ነስመራ ገጹ ዝጥምት ኣብቲ እግሪ ዕርዲ ቤት ማእሰርቲ ጎዳጉድ ፍሒሮም ኮፍ በሉ ምስ ሓርበኛ ሻምበል ዝነበረ ርኽክብ ንቑሩብ መዓልታት ተቛረጸ ድሓርግን ብነንበይኑ መንገዲ ርኽክብ ተጀመረ መዓልቲ ተወሰነ እቶም ጦር ሰራዊት ንማይ ክሕልዉ ከምዝተኣዘዙ ተፈልጠ ኣብ መጽናዕቲ ግን መጻብቦ ፈጠረ ። ድሓርግን ሓርበኛ ሻምበል ካልእ መንገዲ ፈጠረ ። እታ መኪና ቕያር ሓለውቲ እሱራት ነቶም ናይ ቀትሪ ከተምጽእ ከላ ኣብ ክንዲ ድጓና ተጋደልቲ ዩኒፎርምን ዕጥቕን ናይ ድጓና ተኸዲኖም በታ መኪና ብእዋኑ ወተሃደራዊ ሰላምታ ብምሃብ ኣተዉ ኣብዚ እዋንዚ ንከነሕጽሮምበር ብዙሕ ቅያ እዩ ተጌሩ ። ገለ ተጋደልቲ ኣብ ውሽጢ ከተማ ንመናዋራት ድምጺ ክገብሩ ተኣዘዙ እቶም ኣብ ኣእጋሮም ሰንሰለት ዝነበሮም ብእዋኑ ተፈትሓሎም ። ገለ ሰንሰለቶም ንምፍታሕ ዝኣበየውን ኔሩ ምስ ሰንሰለቶም ድማ ወጹ ።
ኣብዚ እዋንዚ ኣብዚ እዋንዚ ንዓይ ዝገረምኒ ሻምበል ክሳብ ክንደይ ዕጡቅ ምንባሩዩ ከምዚ ድማ በለና ኣብዛ ቤት ማእሰርቲ ንጸላኢ ንገድፎ ነገር የለን ዋላ ስቡር ብረትውን ሒዝናዮ ኢና ንኸይድ በለና። ከምኡውን ብሓደ ተጋዳላይ ዝመጸ ርእይቶ እቲ ናይ እሱራት መዝገብምውን ንውሰዶ ገለ ፖለቲካዊ ዘይኮነ ሲቪል ገበናት ረኢና ናትና ርእይቶ ንገበረሉ ተባህለሞ መዝገባትውን ተወስደ ካብቶም 1001 እሱራት ሓደ ኣነ ኣይከይድንየ ዝበለ ብድልየቱ ተረፈ ብክልተ ምርኩስ ዝኸይድ ናይ ኣእምሮ ሽግርውን ዝነበሮ እዩ ።
ካብቶም ዝወጹ ገዳይም ተጋደልቲ ናይ ተ.ሓ.አ ንምጥቃስ.ከም በዓል ስዉእ ወልደዳዊት ተመስገን ስዉእ ስዩም ዑ/ሚካኤል ስዉእ ዑመር ነቲ ጀነራል ኣብጥቓ ግቢ ዝቐተለ ገለ ብሂወቶም ተጋዲሎም ሕጂ ኣብ ካናዳ ዘለዉ ገረዝጊሔር ተወልደ ፍጹም ኣይጠገብ እዮብ መንግስቱ ወዘተ…ይዝክር ከማኡውን ካብ ሕ/ግንባር በዓል ሃይለ ወልደንሰኤ ድሩዕ ወዘተ….ነበሩዎም ።
ካብዚኣቶም ብዙሓት ንሜዳ ናብ ዝደለይዎ ውድብ ተሰሊፎም ዝተሰወኡን ዘለዉን ተጋደልቲ ኣለዉ። ከምኡውን ገባር ኮይኖም ናብራኦም ከካይዱ ዝመረጹ ናብ ናብራኦም ተመልሱ ። ሳላቲ መዝገብ እሱራት ዝወጸድማ ነቲ ብፍላይ ኣብ ጎዶቦታት ናይ ቅረበለይ ርሓቀለይ ክሳብ ምቕታል ዝነበሮ ገበናት ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ ሽማግለታት ብምውጽእ ንዓመታት ዘይተኣታተዋ ዓድታት ተዓርቃ ።
እዚ ኹሉ ዓወታትን ራህዋን ዝተረኽበ ግን ብቖራጽ ሓርበኛ ሻምበል ወልደሃይማኖት ተኽሎም ዝተረኽበ ዓወት ክንደይ ስድራቤታት ደቖም ኣብ ዓለም ባቃ ተኣሲሮም ንሞት ዝጽበዩ ዝነበሩ ራህዋ ረኸቡሞ ንክቡር ሓርበኛ ሻምበል ወልደሃይማኖት ድማ ይዝክርዎም ኔሮም ምስሓለፈውን ክዝክርዎም ክነብሩ አዮም ። ብፍላይ ኣደታት ደቀን ክበጽሓ ክጸንሓኒዶ ክወስድዎዶ ክቀትልዎዶ አንዳበላ መንገዲ ናይ ሰምበል ማእሰርቲ ጸሓይ እንተኾነ ደሮና ጎልጎል ማይ አንትሃረመ ታኼላ ሰምበል አንዳተዋሕጣን ሸተት ኢለን ክወድቃ ይዝከረኒ እዚ ዓቢ እጃም ናይ ቃልሲ ህዝቢ ዘወፈየ ዓቢ ሓርበኛ ሻምበል ወልደሃይማኖት ተኽሎም ኣብ ታሪኽ ቃልሲ ሕዝቢ ኤርትራ ዘልዓለም ክዝከር ክነብር እዮም።
ዘልዓለማዊ ዝኽሪ ንስዉእ ጅግና ሻምበል ወልደሃይማኖት ዘልዓለማዊ ዝኽሪ ንኹሎም ስውኣት ኤርትራ መንግስተሰማይ የዋርሶ ንስድራ ቤት ድማ ጽንዓት ይሃብኩም።
ሕድራይ ፍስሓ
መዘኻኸሪ ኣብቲ ኩነት ዝነበርና ተጋደልትን እሱራት ነበርን ብዙሕት ብሕይወትና ስለ ዘለና ነንዝክሮ ታሪኽ ናይዚ ጅግና ንንገር ወይ ክንእክቦ የማሕጽን።
Short URL: https://english.farajat.net/?p=7042
Posted by 
